Η ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ.ΤΑ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑ

H σεξουαλική κακοποίηση και η ασέλγεια εις βάρος ανηλίκου είναι συχνά δύσκολο   να τεκμηριωθούν

ψυχιατροδικαστικά.

Σημαντικότεροι λόγοι γι αυτό είναι:

• Η απουσία σωματικών ή ιατρικών ευρημάτων. 
• Οι πράξεις αυτές λαμβάνουν χώρα σε ιδιωτικό χώρο χωρίς παρουσία μαρτύρων. 
• Συχνά  το μόνο αποδεικτικό υλικό είναι τα λεγόμενα του παιδιού και μόνο. 
• Επομένως κεντρικό θέμα είναι αυτό της αξιοπιστίας του παιδιού κατά τη μαρτυρία του.
• Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει οι ψυχιατροδικαστικές συνεντεύξεις των παιδιών  να βιντεοσκοπούνται προκειμένου να ελέγχεται η αξιοπιστία τους.

Τι συμβαίνει σήμερα στην κλινική πρακτική;

Η αρχική συνέντευξη του παιδιού από τον ειδικό σπάνια βιντεοσκοπείται. Επιπλέον οι καταγραφές και οι σημειώσεις του ειδικού στο φάκελο του ασθενούς είναι γενικές και απουσιάζει η ακριβής καταγραφή των ερωτήσεων και των απαντήσεων.  Επομένως το εύρος των πληροφοριών από την πρώτη αυτή συνέντευξη είναι συνήθως ελάχιστο.

• Συνήθως αυτό που είναι διαθέσιμο στις δικαστικές ή ανακριτικές αρχές είναι μια γνωμάτευση η οποία προσφέρει μια περίληψη αυτών που το παιδί ανέφερε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
•  Όμως μια γενική και περιληπτική καταγραφή της ψυχιατροδικαστικής συνέντευξης  διαφέρει ουσιαστικά από το τι πραγματικά ειπώθηκε και με ποιον τρόπο.  

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχει ειπωθεί ότι η ψυχιατροδικαστική συνέντευξη του παιδιού θα πρέπει να καταγράφεται τόσο οπτικά όσο και ακουστικά. Η άποψη αυτή έχει και υποστηριχτές αλλά και πολέμιους. Στην ανάρτηση αυτή θα παρουσιαστούν τα επιχειρήματα του υπέρ και του κατά, ενώ σε άλλη ανάρτηση θα παρουσιαστεί η μεθοδολογία που προτείνω ώστε να λαμβάνει χώρα μια όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη βιντεοσκόπηση του παιδιού.

Επιχειρήματα υπέρ της βιντεοσκόπησης

1. Καταγράφονται με ακρίβεια όχι μόνο οι απαντήσεις του παιδιού αλλά και οι ερωτήσεις. Η αξιοπιστία μιας συνέντευξης μπορεί μόνο να εκτιμηθεί με τη χρήση της οπτικής και ακουστικής καταγραφής.
2. Η έγκαιρη βιντεοσκόπηση αποτυπώνει την ιστορία του παιδιού χωρίς την παρεμβολή του χρόνου και την επιρροή της μνήμης του είτε από το περιβάλλον είτε από τον χρόνο.
3. Εξασφάλιση  και αντικειμενοποίηση των λεγομένων του παιδιού.
4. Η απουσία της βιντεοσκόπησης της συνέντευξης του παιδιού ισοδυναμεί με καταστροφή των στοιχείων, τα οποία δυνητικά θα μπορούσαν να προστατεύσουν τα συνταγματικά δικαιώματα του κατηγορουμένου, αλλά και του παιδιού στην πορεία μιας δίκης.
5. Καταγραφή με αντικειμενικό τρόπο των συναισθηματικών αντιδράσεων του παιδιού σχετικά με την κακοποίηση.
6. Ελαχιστοποίηση του αριθμού των επαναλαμβανόμενων συνεντεύξεων με το παιδί.
7. Μείωση των τραυματικών εμπειριών του παιδιού από την επαναλαμβανόμενη ανάκληση του τραύματος.
8. Μείωση της πιθανότητας ψευδούς ανάκλησης από το παιδί των αρχικών κατηγοριών, (McFarlane & Krebs, 1986).
9. Υποστήριξη και προστασία άλλων εξαρτώμενων ανηλίκων.
10. Αύξηση της πιθανότητας ομολογίας των δραστών (σε σχετική έρευνα στη Μινεάπολη η επίδειξη της βιντεοσκόπησης στους κατηγορουμένους για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου σε 75 περιπτώσεις οδήγησε στην ομολογία της πράξης στους 60 από αυτούς (Paul Stern.Videotaping child interviews. A detriment to an accurate determination of gilled).
11. Το βίντεο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεραπευτικούς σκοπούς.
12. Το βίντεο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστούν οι αμφιβολίες ή τα πιστεύω των γονέων του παιδιού  αν υπάρχουν.
13. Διευκόλυνση του ειδικού ο οποίος διαφορετικά θα  δυσκολευόταν να εστιαστεί στην ταυτόχρονη διενέργεια μιας συνέντευξης και στην ακριβή καταγραφή των πληροφοριών και των λεγομένων του παιδιού.
14. Βελτίωση των μεθόδων συνέντευξης από τους ειδικούς.
15. Επιτρέπει σε ειδικούς εμπειρογνώμονες να εξετάσουν και να εκτιμήσουν την βιντεοσκοπημένη συνέντευξη πριν ή κατά τη διάρκεια της δίκης.

 

Επιχειρήματα κατά της βιντεοσκόπησης

• Η βιντεοσκοπημένη συνέντευξη ενός παιδιού καταστρατηγεί τα δικαιώματά του. 
•  Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποδειχθεί το παιδί αναξιόπιστο δίνοντας υπερβολική έμφαση σε ανακρίβειες στις περιγραφές του παιδιoύ.
•  Άτομα μη ειδικά (π.χ. ένορκοι) κρίνουν και διαμορφώνουν προσωπική ιατρική γνώμη και δικανική πεποίθηση, αγνοώντας τη γνώμη του ειδικού.
•  Δεν προστατεύεται η αξιοπρέπεια και η ιδιωτικότητα ενός ανήλικου.
• Μπορεί να είναι τραυματική για το παιδί.